Verdachte vijfvoudige steekpartij centrum Amsterdam had plan van aanpak

AMSTERDAM – Woensdag stond de verdachte van de vijfvoudige steekpartij in de omgeving van de Dam op donderdag 27 maart jl. voor het eerst voor de rechter tijdens een openbare zitting. Bij de steekpartij vielen vijf slachtoffers met de Poolse, Amerikaanse, Australische, Belgische en Nederlandse nationaliteit.

De verdachte is een dertigjarige man met de Oekraïense nationaliteit. Hij is afkomstig uit een plaatsje vlakbij Marioepol in de regio Donetsk en al vanaf 2015 in het Oekraïense leger actief. Zijn geboortegebied is in 2022, kort na de inval door Rusland in Oekraïne, ingenomen door Rusland.

Reisroute
Uit het politieonderzoek is inmiddels de reisroute duidelijk geworden die de verdachte naar Amsterdam heeft afgelegd. Hij heeft in 2025 verlof aangevraagd voor een bezoek aan zijn moeder in Tsjechië. Dat is hem door de militaire autoriteiten verleend en hij is op 4 maart vanuit het zuiden van Oekraïne via Lviv naar Polen en vervolgens naar Duitsland gereisd. Op 6 maart heeft hij zich daar gemeld in een aanmeldcentrum voor asielzoekers in Berlijn. Daar heeft hij tot 26 maart verbleven in een opvanglocatie voor Oekraïense vluchtelingen. Die dag is hij met de trein naar Amsterdam gereisd.

De verdachte is woensdag 26 maart rond 14.15 uur aangekomen op het Centraal Station van Amsterdam en daarna naar een hotel op de Damrak gegaan. De volgende ochtend heeft hij in een messenwinkel twee messen aangeschaft.

Plan van aanpak
Uit het onderzoek van zijn telefoon is onder meer duidelijk geworden dat de verdachte op zijn telefoon had gezocht welk mes hij nodig had om ‘longen door te steken’. Daarnaast trof de politie op de telefoon van verdachte een serie notities aan die doen denken aan een plan van aanpak. In die notities schrijft de verdachte op zoek te gaan naar een plek waar veel mensen lopen, bejaarden met een mes te steken en daarna weg te rennen.

Dit plan van aanpak is naar het standpunt van het Openbaar Ministerie voor meerdere interpretaties vatbaar. Verdachte wil er nog niets over zeggen, hij heeft in drie verhoren gezwegen over de feiten. Men zou er motieven die op de persoon van verdachte zijn terug te leiden uit kunnen afleiden, zoals frustraties, maar ook andere meer berekenende motieven. Hiermee wordt in ieder geval het feit dat er een mate van planning is geweest nog duidelijker.

Terroristisch oogmerk
Het OM verdenkt de man van vijf keer poging moord/doodslag met terroristisch oogmerk danwel zware mishandeling. Dat terroristisch oogmerk ziet op de planning, het van tevoren aanschaffen van de messen, de snelle en gerichte uitvoering, de keuze van de locatie en het tijdstip: midden op de dag, hartje Amsterdam. Kennelijk was het doel het aanjagen van angst aan de Amsterdamse, wellicht de Nederlandse bevolking. Zolang er geen duidelijk ander motief blijkt houdt het OM hieraan vast.

Het onderzoek naar de steekpartij gaat voort en om inzicht in de psyche van de man te krijgen zal de man psychologische en psychiatrisch worden onderzocht en zal er ook een milieuonderzoek plaatsvinden.

De volgende pro formazitting zal plaatsvinden op 26 augustus om 13.30 uur.