U hoort waarschijnlijk steeds vaker over het belang van zorgvuldig omgaan met sociale media, het herkennen van nepnieuws en het beschermen van uw privacy. Maar digitale geletterdheid gaat verder dan dat. Tegenwoordig doet u namelijk bijna alles online, van gamen tot winkelen tot bankzaken. Het is dus belangrijker dan ooit om hier wegwijs mee te zijn.
Gelukkig zijn er steeds meer websites die producten en diensten met elkaar vergelijken. Pokerscout geeft bijvoorbeeld uitgebreide beoordelingen van online casino’s, en tips zoals letten op het spelaanbod en het aantal actieve spelers (bron: https://www.pokerscout.com/nl/). Producten en diensten vergelijken via gespecialiseerde platforms kan dus zeker lonen.
Drie kerndoelen van digitale geletterdheid
Digitale geletterdheid is meer dan sociale media en het gebruik van online diensten. Het begrip kan worden onderverdeeld in drie kerndoelen:
- De gedigitaliseerde wereld – veiligheid, privacy en de samenleving.
- Creëren en maken – digitale content ontwikkelen en delen.
- Praktische vaardigheden – digitale systemen, media en kunstmatige intelligentie gebruiken.
Het gaat dus veel verder dan enkel en alleen met sociale media om kunnen gaan.
Hoe digitaal vaardig zijn Nederlanders?
Ondanks dat digitale geletterdheid een breed begrip is, blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat Nederlanders digitaal steeds vaardiger worden. In 2023 beschikte 80% in ieder geval over de basisvaardigheden, tegenover 74% in 2021.
De vaardigheden zijn getest op meerdere gebieden: informatie en digitale geletterdheid, online communicatie, computers en online diensten, privacybescherming en softwaregebruik.
Sterke punten
Deelnemers bleken het meest vaardig in online communicatie: e-mailen, bellen via internet, sociale netwerken gebruiken en online meningen delen over maatschappelijke of politieke kwesties. Maar liefst 95% beschikte hier over meer dan alleen basisvaardigheden. Ook bij online winkelen, apps installeren en online cursussen volgen scoorden Nederlanders goed: 88%.
Zwakke punten
Op het gebied van softwaregebruik (tekstverwerking, spreadsheets, programmeren) scoorde men minder goed: slechts 62% had meer dan basiskennis. Ook privacybescherming scoorde relatief laag met 74%.
Leeftijdsverschillen
Er waren duidelijke verschillen per leeftijdsgroep: de 25- tot 45-jarigen scoorden het hoogst, terwijl 75-plussers gemiddeld vier keer zo laag scoorden.
Nederland in Europees perspectief
Toch doet Nederland het internationaal niet slecht. Samen met Finland behoorden we in 2021 tot de meest digitaal vaardige landen binnen de Europese Unie. Aan de andere kant scoorden landen als Roemenië en Bulgarije het slechtst.
Nieuwe uitdagingen in een digitale samenleving
Dat betekent echter niet dat er geen uitdagingen meer zijn. Nieuwe technologieën, zoals kunstmatige intelligentie en virtual reality, maken het digitale landschap steeds complexer. Bovendien wordt digitale vaardigheid steeds belangrijker in het dagelijks leven: van het invullen van formulieren tot sollicitaties waarbij computervaardigheid vaak een vereiste is.
